Alergie wziewne to problem coraz większej liczby dzieci. Wśród najczęstszych alergenów znajdują się pyłki roślin, sierść zwierząt, pleśnie oraz roztocze kurzu domowego. Kontakt z tymi czynnikami może wywoływać szereg uciążliwych objawów, a w wyniku tzw. marszu alergicznego może prowadzić do rozwoju astmy alergicznej. Ten proces można jednak zatrzymać – dzięki skutecznemu leczeniu przyczynowemu możliwa jest nie tylko poprawa jakości życia najmłodszych pacjentów, ale i zahamowanie rozwoju astmy. W Światowym Dniu Astmy warto przypomnieć o konieczności rozszerzenia dostępności skutecznego leczenia przyczynowego alergii wziewnych. Dzięki immunoterapii można nie tylko znacząco poprawić jakość życia dzieci i ich rodzin, ale także skutecznie zapobiegać astmie alergicznej w przyszłości.

W leczeniu alergii wziewnych wykorzystuje się przede wszystkim leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy, które pomagają kontrolować objawy. Choć są one skuteczne, ich długotrwałe stosowanie – zwłaszcza u dzieci – może wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi, takimi jak przyrost masy ciała, nadpobudliwość, problemy skórne, zwiększona podatność na infekcje czy nawet zahamowanie wzrostu. Co więcej, mimo leczenia objawowego sama choroba postępuje – pojawiają się nowe objawy, a organizm zaczyna reagować na kolejne alergeny. Z czasem nieleczona przyczynowo alergia wziewna może prowadzić do rozwoju astmy.

Immunoterapia alergenowa 

Jedyną metodą leczenia przyczynowego jest immunoterapia alergenowa, czyli odczulanie. Polega ona na kontrolowanym podawaniu alergenu, co prowadzi do stopniowego „przyzwyczajania” układu odpornościowego i redukcji nadwrażliwości organizmu. Dzięki temu objawy alergii mogą zostać znacząco złagodzone lub całkowicie ustąpić. Na ogół leczenie odczulające stosuje się przez 3 do 5 lat. W przypadku alergii sezonowej immunoterapię swoistą prowadzi się przez kilka sezonów w kolejnych latach, ale pierwsze pozytywne efekty można zauważyć już po kilku tygodniach stosowania.

– Skuteczność immunoterapii alergenowej jest bardzo wysoka. W przypadku uczuleń na pyłki drzew czy traw sięga nawet 80-86%, a roztoczy kurzu domowego – 73–76%. Dodatkowo wieloletnie, wnikliwe badania naukowe wskazują na jej długotrwałe efekty, również po odstawieniu interwencji po zakończeniu leczenia – podkreśla dr n. med. Witold Bartosiewicz, specjalista alergologii, który od wielu lat prowadzi immunoterapię alergenową, pomagając tym samym wielu pacjentom z ciężkimi objawami alergii.

Immunoterapia alergenowa może być prowadzona w dwóch formach: podskórnej, czyli zastrzyków oraz podjęzykowej. Ze względu na ryzyko wstrząsu anafilaktycznego podawanie zastrzyków wymaga każdorazowo wizyt w gabinecie lekarskim pod nadzorem specjalisty, natomiast terapia podjęzykowa może być stosowana samodzielnie w warunkach domowych, co czyni ją wygodniejszą dla pacjentów. Wysoki profil bezpieczeństwa, skuteczność oraz trwałe efekty leczenia spowodowały, że immunoterapia jest uznawana przez Europejską Agencję Leków (EMA) i Polskie Towarzystwo Alergologiczne za standard leczenia alergii.

Immunoterapia alergenowa jest również kluczową strategią zapobiegania astmie alergicznej. Badania wykazują, że u dzieci poddanych immunoterapii ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej jest znacznie niższe w porównaniu do dzieci leczonych wyłącznie objawowo. Dlatego eksperci alergologii i pulmonologii podkreślają, że immunoterapia powinna być postrzegana nie tylko jako leczenie objawów, ale jako długofalowa inwestycja w zdrowie najmłodszych pacjentów. Im wcześniej zostanie wdrożona, tym większa szansa na zatrzymanie marszu alergicznego, zanim przerodzi się on w astmę. Niestety, aktualnie refundacja obejmuje jedynie część pacjentów z alergiami wziewnymi. Dzieci w wieku 5–12 lat mogą nieodpłatnie korzystać wyłącznie z preparatów iniekcyjnych, podczas gdy skuteczna i wygodna terapia podjęzykowa pozostaje w pełni odpłatna.

Eksperci rekomendują rozszerzenie zakresu refundacji na terapię podjęzykową dla dzieci od 5. roku życia. Możliwość leczenia w warunkach domowych nie tylko redukuje stres u najmłodszych pacjentów, ale także odciąża ich rodziców, zapewniając jednocześnie skuteczność i bezpieczeństwo terapii. Na rynku dostępne są obecnie dwie formy immunoterapii podjęzykowej: tabletki oraz roztwór w kroplach. Dla najmłodszych szczególnie rekomendowana jest terapia w postaci roztworu, ze względu na możliwość dostosowania dawki, wygodę stosowania i wysoki poziom bezpieczeństwa.