Diagnostyka obrazowa zapalenia zatok w praktyce lekarza rodzinnego

2019-04-26 Artykuł

Diagnostyka obrazowa zapalenia zatok w praktyce lekarza rodzinnego

Zapalenie zatok przynosowych to choroba błony śluzowej zatok współistniejąca zawsze z zapaleniem błony śluzowej nosa i zaliczana do chorób górnych dróg oddechowych. Etiologia może obejmować podłoże bakteryjne, wirusowe lub grzybicze. Zapalenie zatok przynosowych stanowi powszechny problem kliniczny, jak i epidemiologiczny, będąc jednocześnie drugą, najczęstszą przyczyną zgłaszania się chorych do lekarza. Do najczęstszych objawów zalicza się m.in.: wydzielinę z nosa, zatkany nos, bóle głowy, ucisk w obrębie twarzy, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, czy też zaburzenia węchu. Diagnostyka oprócz badania podmiotowego i przedmiotowego obejmuje również badanie obrazowe, takie jak zdjęcie rentgenowskie (RTG), tomografię komputerową (TK) oraz rezonans magnetyczny (MR). Prawidłowa i szybka diagnostyka umożliwia skuteczne leczenie.

Zatoki oboczne nosa to parzyste przestrzenie pneumatyczne wyścielone błoną śluzową. Wyróżnia się zatoki czołowe, szczękowe, klinowe oraz komórki sitowe, które przez przewody nosowe połączone są z jamą nosową. Zasadniczy odpływ wydzielin z błon śluzowych stanowi przewód nosowy środkowy, określany jako kompleks ujściowo-przewodowy. Rozwój zatok rozpoczyna się już w życiu płodowym, jako pierwsze wykształcają się zatoki szczękowe, następnie komórki sitowe. Zatoki czołowe i klinowe rozwijają się w 3. r.ż., a ich ostateczne formowanie występuje w wieku młodzieńczym.

Zapalenie zatok przynosowych (ZZP) to proces zapalny obejmujący błonę śluzową. Do stanu zapalnego dochodzi na tle infekcyjnym (wirusowym, bakteryjnym) lub alergicznym. W Stanach Zjednoczonych odnotowuje się rocznie aż 24 mln zachorowań. Źródła podają, że ok. 0,5% infekcji górnych dróg oddechowych powikłane jest zapaleniem zatok.