Tydzień Świadomości Czerniaka jest obchodzony już po raz piąty. Głównym celem wydarzenia jest zachęcenie społeczeństwa do regularnego badania skóry oraz uświadomienie, jak ważna jest profilaktyka tego nowotworu. Tydzień Świadomości Czerniaka realizowany jest w ramach kampanii „Znamię! Znam je?”, której organizatorem jest Akademia Czerniaka, sekcja naukowa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, działająca pod patronatem Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej i Polskiego Towarzystwa Patologów.

Czerniak jest nie tylko jednym z najbardziej agresywnych nowotworów skóry, ale także jednym z najbardziej agresywnych nowotworów w ogóle. Obecnie ponad 3000 Polaków zmaga się z czerniakiem. Z danych pochodzących z Krajowego Rejestru Nowotworów wynika, że:

• W ciągu ostatnich 20 lat w Polsce zapadalność na czerniaka drastycznie zwiększyła się, podczas gdy jeszcze w połowie lat 90. diagnozę postawiono ok. 1400 pacjentom.
• Możliwość wystąpienia czerniaka wzrasta po 20. r.ż., jednak największą liczbę zachorowań notuje się po 65. r.ż. Nowotwór ten wykazuje tendencję wzrostową zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, we wszystkich grupach wiekowych. W latach 1990‑2015 zachorowalność wśród mężczyzn w wieku 22-44 lat wzrosła 2-krotnie, natomiast u kobiet zanotowano niemal 3-krotny wzrost zachorowalności na czerniaka. Wskaźnik zachorowalności dla osób obu płci w średnim wieku (45-64) wzrósł 2-krotnie, natomiast wśród najstarszych osób zanotowano 3-krotny przyrost zachorowalności.
• Wskaźnik przeżyć wśród pacjentów, u których zdiagnozowano czerniaka w latach 2000-2002 jest podobny dla obu płci – odpowiednio 80% u mężczyzn i 86,8% u kobiet. Natomiast w kolejnych latach (2003-2005) wskaźnik przeżyć uległ zmianie – u mężczyzn nastapił nieznaczny wzrost (82,5%), natomiast u kobiet stopień przeżywalności zmalał (84,8%).
• W 2015 r. liczba zgonów spowodowana czerniakiem wynosiła ponad 1500, podczas gdy w 1990 r. umieralność była o ponad połowę mniejsza. Znaczny wzrost śmiertelności z powodu czerniaka następuje wśród osób po 50. r.ż. Na przestrzeni ostatnich 25 lat w grupie mężczyzn powyżej 65. r.ż. nastąpił niemal 3-krotny wzrost śmiertelności, natomiast u kobiet w tym samym wieku nastąpił 2-krotny wzrost śmiertelności. Jednocześnie dane wskazują, że umieralność osób młodych oscyluje w okolicach 15%. Szacuje się, że umieralność z powodu czerniaka w Polsce jest o ok. 20% wyższa niż w Unii Europejskiej, przy czym w Polsce diagnozuje się ok. 20% mniej przypadków zachorowania na czerniaka niż w Europie. Śmiertelność spowodowana czerniakiem jest również dodatnio skorelowana ze stopniem zaawansowania choroby.
• Wczesne stadium choroby daje szansę na wyleczenie 97% pacjentów, podczas gdy w zaawansowanym stadium czerniaka do tej pory możliwe było wyleczenie jedynie 5% chorych. Szansą dla pacjentów z zaawansowanym stadium czerniaka są nowoczesne leki immunoonkologiczne takie jak: ipilimumab, niwolumab i pembrolizumab, które działają na układ odpornościowy, aby pomóc mu w walce z nowotworem. Leki te poprawiają wyniki leczenia i wpływają na długość przeżycia pacjentów z kilku miesięcy do kilku lat. Jednak nie wszystkie terapie są dostępne w Polsce w ramach refundacji.

Świadomość na temat czerniaka wśród Polaków rośnie, lecz wciąż jest niewystarczająca. Pacjenci zgłaszają się do lekarza w zaawansowanym stadium choroby, kiedy możliwości walki z czerniakiem są ograniczone ze względu na bardzo agresywny przebieg choroby. Dostrzegając niedostateczny poziom wiedzy Polaków, Akademia Czerniaka po raz kolejny organizuje Tydzień Świadomości Czerniaka.

"Głównym celem akcji jest zwrócenie uwagi społeczeństwa na istotę problemu oraz zachęcenie Polaków do regularnego kontrolowania swoich znamion" – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków w Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, przewodniczący Rady Naukowej Akademii Czerniaka