11 czerwca 2015 r. w siedzibie PAN w Warszawie zainaugurowano działalność Polskiej Ligi Walki z Rakiem, organizacji powstałej na wzór narodowych lig walki z rakiem zrzeszonych w Association of European Cancer Leagues. Ta nowa organizacja pozarządowa, powołana w prawnej formule fundacji, ma stać się eksperckim think-tankiem w obszarze zwalczania chorób nowotworowych w Polsce, budującym wspólnotę pacjentów, lekarzy i ekspertów ochrony zdrowia.

Integracja, wiedza, odpowiedzialność i emancypacja – te cztery pojęcia określają filozofię działania Ligi. Walka z rakiem jest rozumiana jako kluczowe wyzwanie cywilizacyjne, któremu można sprostać tylko poprzez integrację wokół wspólnego celu całego społeczeństwa oraz współpracę wszystkich instytucji i organizacji, które chcą aktywnie zmieniać polski system walki z rakiem. Polska Liga Walki z Rakiem będzie wspierać te zmiany, zarówno poprzez realizację własnych projektów, jak i współpracę z innymi podmiotami. Programową podstawę działań Ligi stanowi Strategia Walki z Rakiem w Polsce 2015-2024 – polski Cancer Plan dokument opracowany w 2014 r. przez 14 towarzystw naukowych i organizacji pozarządowych, wzbogacony o istotny wymiar społeczny. Celami projektów edukacyjnych Ligi będą: podmiotowość pacjentów onkologicznych, partnerstwo w relacji pacjent-lekarz, wrażliwość społeczna na problem choroby nowotworowej.

Działalność ekspercka prowadzona będzie wspólnie z towarzystwami naukowymi i ośrodkami naukowo-badawczymi, we współpracy z krajowymi i zagranicznymi ekspertami. Dotyczyć będzie zarówno przygotowywania analiz dla ośrodków opiniotwórczych i decyzyjnych, jak
i wspierania, w ramach krytycznego partnerstwa, inicjatyw państwa zmierzających do poprawy skuteczności walki z rakiem w Polsce.

Problem chorób nowotworowych jest najpoważniejszym wyzwaniem zdrowia publicznego na świecie. Rak w rozwiniętych krajach świata wysuwa się obecnie na pierwsze miejsce wśród przyczyn zgonów. Choroba nowotworowa często stygmatyzuje chorych i utrudnia ich społeczne funkcjonowanie.

W Polsce na nowotwory zapada rocznie ponad 160 tys. osób, a ponad 90 tys. umiera z tego powodu. Zapadalność szybko rośnie wraz z procesem starzenia się społeczeństwa. Do 2025 r. liczba zachorowań w Polsce wzrośnie o 40%. Cykliczne badania skuteczności leczenia przeciwnowotworowego EUROCARE wskazują, że różnica między europejską a polską średnią przeżyć 5-letnich wciąż przekracza 10 punktów procentowych i nie maleje. Zwiększenie wyleczalności jest więc możliwe i oznaczałoby uratowanie dodatkowo dziesiątek tysięcy Polaków rocznie.

Polski system walki z rakiem jest źle zorganizowany i niewystarczająco finansowany, a bez głębokiej reformy organizacyjnej i finansowej czeka go zapaść. Działania naprawcze powinny objąć wszystkie aspekty diagnostyczno-terapeutycznej ścieżki chorego, kształcenie kadr medycznych, rozwój nauki i szkolenia kadr medycznych, edukację społeczną, profilaktykę pierwotną i wtórną, nowoczesne zarządzanie oparte na wiedzy, ekonomiczną efektywność podejmowanych działań i odpowiednie finansowanie. Te wszystkie elementy zawarte są w polskim Cancer Planie. Doświadczenia innych krajów dowodzą, że wdrożenie takiej całościowej narodowej strategii walki z rakiem jest najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia umieralności związanej z nowotworami. Polski Cancer Plan został rok temu złożony w Ministerstwie Zdrowia, ale nadal oczekuje na wdrożenie. Najważniejszym celem Polskiej Ligi Walki z Rakiem jest pomoc we wdrażaniu tej kompleksowej strategii.