Piąta edycja raportu „Cukrzyca. Ukryta pandemia. Sytuacja w Polsce”, przygotowanego przez firmę Novo Nordisk z Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, dowodzi, że cukrzyca generuje coraz większe koszty. Podczas gdy wydatki na leczenie pacjenta z cukrzycą maleją, leczenie powikłań pochłania już około połowę ogólnych kosztów tej jednostki chorobowej, szacowanych na co najmniej 7 mld zł rocznie. Liczba Polaków cierpiących z powodu cukrzycy szacowana jest przez Międzynarodową Federację Cukrzycy na blisko 3 mln, z czego około 1 mln osób może nie zdawać sobie sprawy, że choruje na cukrzycę.

„Liczby dają do myślenia. Leczenie cukrzycy pochłania co najmniej 7 mld zł rocznie. Koszty te rosną z roku na rok, a obejmują zarówno bezpośrednie koszty leczenia chorych – świadczenia, refundacje leków i dopłaty pacjentów do leczenia – jak również pośrednie koszty leczenia i koszty leczenia powikłań. Połowę kosztów cukrzycy generują powikłania – ich leczenie, absencje w pracy spowodowane powikłaniami, trwała niezdolność do pracy, a także przedwczesne zgony” – komentuje dr Krzysztof Chlebus, ekspert Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i do niedawna wiceminister zdrowia.

Cukrzyca jest bardzo kosztowna i uciążliwa w leczeniu. Około połowy kosztów tej choroby stanowią koszty związane z powikłaniami. Późne powikłania cukrzycy pojawiają się przede wszystkim u pacjentów, którzy nie osiągają celów leczenia cukrzycy, tj. prawidłowego wyrównania w zakresie glikemii, gospodarki lipidowej, ciśnienia tętniczego krwi i masy ciała. W przebiegu terapii pacjenci mogą doświadczać nawracających epizodów hipoglikemii, szczególnie jeżeli ich terapia opiera się na insulinie. Efektem ubocznym stosowania insuliny jest często także wzrost masy ciała, co dodatkowo niekorzystnie wpływa na możliwość osiągania prawidłowych celów leczenia cukrzycy u pacjenta. Zarówno hipoglikemia, jak i otyłość zwiększają ryzyko wystąpienia późnych powikłań cukrzycy.

Diabetolodzy nazywają to zjawisko "błędnym kołem cukrzycy" – pacjent na wczesnym etapie leczenia lekami doustnymi nie osiąga celów leczenia, więc następuje intensyfikacja terapii poprzez włączenie insuliny. Insulina może powodować przyrost masy ciała i wywoływać epizody hipoglikemii, co szczególnie dotyczy insulin ludzkich. Przyrost masy ciała i hipoglikemia mogą zwiększyć ryzyko obniżenia motywacji pacjenta do skutecznej samokontroli, co potencjalnie prowadzi do intensyfikacji insulinoterapii.

Z powodu cukrzycy w Polsce umiera przedwcześnie ponad 23 tys. osób rocznie. „Po raz pierwszy udało nam się policzyć koszty utraconej produktywności spowodowanej przedwczesnymi zgonami. W zależności od metodologii kształtują się one na poziomie od co najmniej 360 do nawet 650 mln zł” – podkreśla dr Krzysztof Chlebus.

Podczas gdy koszty cukrzycy i leczenia powikłań rosną, wydatki na jednego pacjenta z cukrzycą w Polsce maleją. Według Międzynarodowej Federacji Cukrzycy w 2012 r. wynosiły one 1145 USD na osobę, podczas gdy w 2013 r. statystycznie spadły do 1037 USD. Żaden kraj o zbliżonym do Polski PKB (Estonia, Łotwa, Litwa, Węgry, Chorwacja, Słowacja, Grecja, Portugalia) nie wydaje mniej na leczenie cukrzycy, w żadnym z nich nie odnotowano również spadku tych wydatków.

Jak wynika z analiz, ocena jakości życia osób z cukrzycą jest niższa wśród pacjentów stosujących insuliny. Na samopoczucie pacjentów negatywny wpływ mają m.in. epizody hipoglikemii i strach pacjentów przed takimi zdarzeniami oraz wzrost masy ciała, znacznie utrudniający życie z cukrzycą. Koresponduje to z wynikami badania DAWN2™ przeprowadzonego w 17 krajach na świecie, w tym w Polsce, według których w naszym kraju co piąta osoba z cukrzycą cierpi na depresję.

„Analiza struktury kosztów cukrzycy w Polsce pokazuje, jak wiele aspektów zdrowotnych związanych jest z tą chorobą przewlekłą. Aby zapanowanie nad tą epidemią XXI wieku było możliwe, niezbędna jest współpraca ekspertów odpowiedzialnych zarówno za politykę zdrowotną, jak i politykę społeczną, gospodarczą i edukację” – konkluduje dr Krzysztof Chlebus.

Pełna edycja publikacji w wersji elektronicznej dostępna jest na stronie internetowej firmy Novo Nordisk – www.novonordisk.pl.